Koronavirüs Sonrası Ekonomi Senaryosu

25.03.2020 – Toplum sağlığıyla birlikte ekonomiyi de etkileyen Koronavirüs salgını, etkisini yitirdiğinde dünyayı yeniden şekillendirecek. 

Bugünlerde karantina ve salgın konuşulsa da perakende dünyasında yeni bir çağ başlayacak. Yeni nesil araştırma ve perakende teknolojileri şirketi REM People’a göre Koronavirüs sonrası gelecekte üretim, istihdam, ithalat ve perakende satış stratejileri ve uygulamaları mecburen değişecek…

Dünyayı saran Covid-19 (Koronavirüs) salgını bu yıl gerçekleşecek hemen her şeyi yeniden şekillendirdi. Karantina kararları, Çin’in kapılarını kapatması, küresel taşımacılığın durması ve sosyal mesafe ekonomiyi de dönüştürüyor. Yeni nesil araştırma ve perakende teknolojileri şirketi REM People’a göre bu salgınla birlikte Türkiye ve dünyada hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Uluslararası markalara 43 ülkede perakende analitiği hizmeti veren REM People’ın CEO’su Bülent PEKER, Koronavirüs sonrası senaryoda üretim, istihdam, ithalat ve perakendede yaşanması muhtemel gelişmeleri şöyle anlattı:

Çin’in düşüşü mü?

Çin geçtiğimiz 20 yılda dünyada hemen her şeyin lider tedarikçisi oldu. Ancak Koronavirüs sonrası birçok üretici karantina nedeniyle kapandı. Dünyanın büyüme motoru iki aylık bir uykuya daldı. Bu durum birçok kuruma Çin pazarının ne kadar öngörülemez olabileceğini gösterdi. Koronavirüs sonrası üretimle ilgili birçok alanda Çin pazarı liderliğini korusa bile bazı yerel alternatiflerine (rakiplerine) karşı güç kaybedeceğine kesin gözle bakılıyor.

Stok politikası değişecek: Modern şirketlerin övündüğü en önemli eğilim ‘tam zamanında’ ürün politikasıydı. Yani ihtiyaçları karşılamak için mümkün olan en düşük stoğu muhafaza etmekti. Ancak karantina gibi tedarik zincirindeki olası sorunlar bu sistemi çökertiyor. Artık kurumlar, belirsizliklere karşı envanterlerini yeniden ayarlayacak ve daha fazla stok tutma eğiliminde olacaklar.

Yerel ürünler artacak: Uluslararası nakliye ve seyahat kısıtlamaları insanlar gibi ürünlerin de bir noktadan diğerine ulaşmasını engelliyor. Bu durum bağlantılı küresel bir ekonomide büyük sıkıntılar yaratabiliyor. Koronavirüs sonrasında ürünlerin satılacağı ülke içinde üretilmesine dikkat edilmesi bekleniyor.

Toplantılar dijitalleşecek:

Dünyada hemen hemen her yerde büyük toplantıların yılın ikinci yarısına kadar erteleneceği bir gerçek. Ancak şirketlerin satış ziyaretleri, küçük toplantılar, seminerler ve sunumlar dijital iletişim kanallarına kaymaya devam edecek. Koronavirüs salgını bitse bile uzaktan çalışma (remote work) ve dijital platformlarda gerçekleşen toplantılar artık hayatın daha büyük bir parçası haline gelecek.

Evden çalışma dönemi: Evden (uzaktan) çalışma sisteminin verimliliği üzerindeki tartışmalar uzun süredir devam ediyor. Bu dönem evden çalışmanın gerçekten mümkün olup olmadığını ya da verimliliğini tüm şirketlere göstermek üzere. Salgın sonrası dönemde birçok şirket ofis alanlarına yapılan yatırımların ne kadar anlamlı olduğunu sorgulamaya devam edecek. Özellikle evden/uzaktan çalışma konusunda yepyeni bir dönemin başlangıcında olduğumuzu rahatlıkla söyleyebiliriz.

Değişime açık olmak: Koronavirüs pandemisi son 100 yılın en önemli olayları arasında yerini aldı bile. Bundan sonraki süreçte başta devletler olmak üzere, birçok kamu ve özel kurumun benzer olaylara karşı acil eylem ve alternatif kaynak yönetim planının olması gerekecek.

REM People hakkında:

REM People, 2015 yılında perakende şirketlerine bağımsız denetim ve danışmanlık hizmeti sunmak amacıyla kuruldu. Perakende analitiği alanında faaliyet gösteren REM People, firmaların, satış noktalarındaki verimliliğini ölçümleyip çözümler sunuyor. REM People, Adel Kalemcilik, Bayer, Bel Groupe, Canon, Danone Nutricia, Haribo, Huawei, Intel, JBS Seara, Kellogg’s, Kimberly Clark, Microsoft, Mondelez, Nestle, P&G, PepsiCo, Pernod Ricard, Red Bull, Superonline, Samsung, Turkcell ve Unilever gibi dünya devlerine 43 ülkede hizmet veriyor.

Dünya Piyasalarında Korona Salgının Etkileri Devam Ediyor

18.03.2020 – Korona virüse yakalanan ve tespit edilen toplam vaka sayısı dünya genelinde 200 bin barajına ulaşırken hayatını kaybedenlerin sayısı ise 80 bine ulaştı. Dünya genelinde korona virüsün yayılmasını engellemek için alınan önlemlere yenileri eklendi.

AB sınırlarını diğer ülkelere kapattı. AB liderleri, üçüncü ülke vatandaşlarının AB üyesi ülkelere ve Schengen bölgesine yapacakları “gerekli olmayan” seyahatlerine 30 günlük geçici kısıtlama getiren düzenlemeyi onayladı. UEFA ise yaptığı toplantı sonrasında Euro 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası 2021 yılına ertelendi ve Şampiyonlar ve Avrupa Ligi maçlarını geçici olarak askıya aldı.

Almanya ve Fransa’nın koronavirüs sebebiyle iş kaybına uğrayan özellikle küçük işletmelere yönelik paketlerinin ardından ABD bugüne kadarki en geniş kapsamlı destek paketini açıkladı. Beyaz Saray salgın kaynaklı resesyonun önüne geçmek ve işsizlik oranındaki artışı engellemek için ekonomiye 1,2 trilyon dolar enjekte edileceğini duyurdu.

ABD’de endeksler, Trump yönetiminin teşvik paketi etkisi ile birlikte günü yükselişle tamamlarken, Avrupa borsaları da günü artıda kapattı. ABD’de Kapanışta, Dow Jones endeksi, 1000 puanın üzerinde değer kazandı ve %5,19 artışla 21.237,01 puana yükseldi. S&P 500 endeksi %6,23 artarak 2.534,78 puana ve Nasdaq endeksi %6,23 yükselişle 7.334,78 puana çıktı.

Yurtiçinde ise vaka sayısı 98 olurken sağlık bakanı Fahrettin Koca dün akşamki basın toplantısında 89 yaşında bir vatandaşın hayatını kaybettiği açıkladı.

Dün TCMB de Acil Faiz İndirimine Gitti. 19 Mart 2020 tarihinde toplanması planlanan Para Politikası Kurulu, korona virüsün olası ekonomik ve finansal etkilerini değerlendirmek üzere bugün acil olarak toplandı ve bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 10,75’ten yüzde 9,75’e indirdi.

Para Politikası Kurulu, korona virüs salgınının küresel büyüme görünümünü zayıflattığına ve hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülke merkez bankaların genişleyici yönde koordineli adımlar attığına dikkat çekti. Kurul, salgın hastalığa bağlı gelişmelerin Türkiye ekonomisi üzerindeki olumsuz etkilerinin sınırlandırılması açısından finansal piyasaların, kredi kanalının ve firmaların nakit akışının sağlıklı işleyişinin devamı büyük önem arz ettiğini vurguladı.

Bu bağlamda Merkez faiz indirimine ek olarak; Açık Piyasa İşlemlerinde tanınan likidite imkanına ilişkin limitlerin arttırarak, 1,3 ve 6 ay vadeli swap ihalelerinin düzenleneceği açıkladı. Miktar ihalesi yöntemiyle düzenlenecek swap ihalelerinde kazanılan tekliflerin tamamı veya bir bölümü bankalar tarafından talep edilmesi durumunda aynı şartlar altında bankalar arası Para Piyasasında repo işlemi olarak da sonuçlandırılabilecek. Merkez bu kapsamda, 91 gün vadeye kadar repo ihaleleri yoluyla TCMB politika faiz oranı olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının 150 baz puan altında faiz oranı üzerinden miktar ihalesi yöntemiyle Türk lirası likiditesi sağlayabilecek.

Ayrıca bugün Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın başkanlığında yeni tip koronavirüsle mücadele çerçevesinde kapsamlı bir eşgüdüm toplantısına başkanlık edecek. Erdoğan, toplantının ardından millet-devlet birlikteliğiyle atılması gereken adımlarla ilgili kamuoyunu bilgilendirecek. Alınacak kararların detayında şirketlere sağlanacak destekler ve virüsle mücadele kapsamında alınacak yeni önlemlerin olması bekleniyor.

Artık yavaş yavaş maliye politikasının da devreye girmesiyle piyasalarda, kısa süreli de olsa, toparlanma emareleri de görülmeye başlıyor. Trump’ın dev paketi açıklaması sonrası S&P 500 endeksi Salı gününü %6 yükselişle kapadı. S&P vadelilerinde ise yazının yazıldığı sıralarda %3’ün üzerinde düşüşle dünkü kazançların bir kısmının geri verilebileceğine işaret ediyor. Plan açıklaması sonrası ABD 10 yıllık Hazine tahvil getirileri 36 baz puan birden yükselerek %1’i aştı. Bu sabah yine %1 seviyelerinde işlem görüyor. Asya’da ise yükselişler dikkat çekiyor. Japon Topix %2,7, Hong Kong Hang Seng %0,1, Şanghay Bileşik ise %1,25 yükseliyor.